Τα ανευρύσματα είναι παθολογικές διευρύνσεις των αρτηριών λόγω εκφύλισης του τοιχώματός τους. Η υπερδιάταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη με αποτέλεσμα μεγάλη εσωτερική αιμορραγία που είναι θανατηφόρα σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει το 80% στη κοιλιακή αορτή. Στο εσωτερικό των ανευρυσμάτων δημιουργείται θρόμβος που μπορεί να αποφράξει την αρτηρία. Επίσης τμήματα του θρόμβου μπορεί να αποσπασθούν και να εμβολίσουν περιφερικές αρτηρίες.

Ανευρύσματα μπορεί να παρουσιασθούν σ’ όλες τις αρτηρίες, συχνότερα όμως παρουσιάζονται στην κοιλιακή αορτή και ακολουθεί σε συχνότητα η ιγνυακή αρτηρία (πίσω από το γόνατο).

ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

Το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής (Εικόνα 1) συνήθως είναι ασυμπτωματικό και διαγιγνώσκεται τυχαία σε προσεκτική κλινική εξέταση, είτε κατά την διάρκεια υπερηχοτομογραφήματος ή αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας της κοιλιάς. Ωστόσο έντονο κοιλιακό άλγος με επέκταση στη μέση ή τα γεννητικά όργανα πρέπει να διερευνάται άμεσα διότι μπορεί να είναι σύμπτωμα επαπειλούμενης ρήξης του ανευρύσματος.

Εικόνα 1

Το υπερηχοτομογράφημα (Triplex) μπορεί να μετρήσει τις ακριβείς διαστάσεις του ανευρύσματος. Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία εκτός από τις διαστάσεις, μας πληροφορούν για το σημείο μετάπτωσης της φυσιολογικής αορτής σε ανευρυσματική (τον αυχένα του ανευρύσματος) και τη σχέση του με τις αρτηρίες που βρίσκονται κεντρικότερα (νεφρικές αρτηρίες) καθώς και την κατάσταση των αρτηριών που βρίσκονται περιφερικώτερα (λαγόνιες, μηριαίες αρτηρίες).

Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι 1.19-2.16 εκ στις γυναίκες και 1.41-2,39 εκ στους άνδρες. Πάνω από 2,5 εκ έχουμε ανευρυσματική διάταση της αορτής. Ωστόσο ανεύρυσμα που πρέπει να αντιμετωπισθεί για να προληφθεί ο κίνδυνος ρήξεως είναι εκείνο που υπερβαίνει τα 5 εκ σε διάμετρο, ή που αν και μικρότερο μεγαλώνει με ρυθμό μεγαλύτερο του 0,5 εκ το χρόνο.

Στη πράξη ανευρύσματα μικρότερα από 5 εκ παρακολουθούνται με το Τρίπλεξ τουλάχιστον ανά 6μηνο. Ο ασθενής πρέπει να διακόψει το κάπνισμα, να ελέγξει την αρτηριακή του πίεση, να παίρνει ειδική φαρμακευτική αγωγή, με στόχο να σταθεροποιηθεί το ανεύρυσμα, και να ελέγξει τόσο τις άλλες αρτηρίες του σώματος όσο και τη καρδιακή λειτουργία.

Όταν υπάρχει ένδειξη επεμβάσεως, που συνίσταται σε αντικατάσταση της ανευρυσματικής αορτής με ειδικό συνθετικό μόσχευμα, προηγείται αξονική τομογραφία και γίνεται εκτίμηση της μορφολογίας του ανευρύσματος ώστε νε μπορέσουμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην χειρουργική ή την ενδαγγειακή επέμβαση.

Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση είναι μια μεγάλη εγχείρηση που γίνεται με γενική αναισθησία και διαρκεί 2-4 ώρες. Ενδείκνυται σε ασθενείς που δεν μπορεί να γίνει ενδαγγειακή θεραπεία και είναι σε καλή γενική κατάσταση. Η θεραπεία είναι μόνιμη και χρειάζεται μόνο κλινική παρακολούθηση μετεγχειρητικά.

Η ενδαγγειακή θεραπεία μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία, με 2 μικρές τομές στις μηροβουβωνικές χώρες, απ’όπου προωθείται το ειδικό μόσχευμα με ακτινοσκοπικό έλεγχο (Εικόνες 2,3). Σε αντίθεση με την χειρουργική επέμβαση, όπου το μόσχευμα ράβεται, το ενδαγγειακό μόσχευμα ενσφηνώνεται με ειδικά ελάσματα (stents) σε υγιή αορτή, τόσο κεντρικά στον αυχένα κάτω από τις νεφρικές αρτηρίες, όσο και περιφερικά στις λαγόνιες αρτηρίες. Η επέμβαση γίνεται σε πλήρες χειρουργείο, με δυνατότητα μετατροπής της επέμβασης σε ανοιχτή χειρουργική αν υπάρξουν επιπλοκές, πράγμα που συμβαίνει σπάνια. Επειδή το μόσχευμα ενσφηνώνεται ενδέχεται να υπάρξουν διαρροές (ενδοδιαφυγές) προς τον ανευρυσματικό σάκο, άμεσα ή και μετά από χρόνια, οπότε το ανεύρυσμα εξακολουθεί να μεγαλώνει και μπορεί να σπάσει. Αυτό επιβάλλει μια στενή παρακολούθηση του ασθενούς με αξονικές τομογραφίες ώστε αν υπάρξουν ενδοδιαφυγές να αντιμετωπισθούν ενδαγγειακά (με μπαλόνι και stent) ή χειρουργικά.

Εικόνα 2

ΑΛΛΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ


Το ανεύρυσμα της ιγνυακής αρτηρίας είναι το συχνότερο ανεύρυσμα μετά την κοιλιακή αορτή. Το κυριότερο πρόβλημα που μπορεί να προκαλέσει είναι οξεία ισχαιμία της κνήμης, λόγω θρόμβωσης, που αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα καταλήγει σε ακρωτηριασμό του σκέλους.

Έγκαιρη διάγνωση (πριν θρομβωθεί) γίνεται κλινικά και με Triplex. Προεγχειρητικά κάνουμε αγγειογραφία.

Η θεραπεία είναι χειρουργική και συνίσταται σε αντικατάσταση της πάσχουσας αρτηρίας με φλέβα από τον ίδιο τον ασθενή δεδομένου ότι τα συνθετικά μοσχεύματα έχουν πολλές πιθανότητες θρόμβωσης.

Τα ανευρύσματα είναι μια ύπουλη πάθηση που πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται πριν τη ρήξη ή την θρόμβωση. Σε οποιονδήποτε ασθενή διαγιγνώσκεται κάποιο ανεύρυσμα, πρέπει να ελέγξουμε τις υπόλοιπες αρτηρίες για τη πάθηση αυτή. Αυτό μπορεί να γίνει με το Triplex ή την αξονική τομογραφία για τις ενδοκοιλιακές αρτηρίες. Ανάλογα με το μέγεθος του ανευρύσματος και την πάσχουσα αρτηρία αποφασίζεται η ενδεικνυόμενη θεραπεία,

Ο Αγγειοχειρουργός κ. Δ. Χριστόπουλος ασχολείται με τη χειρουργική θεραπεία των ανευρυσμάτων από το 1985. Την τελευταία 10ετία μετά από ειδική εκπαίδευση εφαρμόζει και όλες τις ενδαγγειακές τεχνικές στους ασθενείς όπου ενδείκνυται (περίπου 90% ). Η σφαιρική του κατάρτιση του επιτρέπει την επιλογή της καλύτερης θεραπείας για κάθε ασθενή ώστε να έχουμε άριστα αποτελέσματα.